Meteo Info #6 – Sprawdzalność naszych prognoz

Czym charakteryzuje się klimat powiatu krośnieńskiego?

W jak najmniejszym skrócie – ukształtowanie terenu ma znaczny wpływ na regionalny klimat oraz powstawanie zjawisk konwekcyjnych. Nasz powiat charakteryzuje się górzystym krajobrazem, na południu mamy rozległe pasma górskie, które mocno oddziałują na pogodę. Najważniejszy mechanizm, który ma znaczny wpływ na sytuację meteorologiczną to wiatr z południa (wiatr fenowy). Podczas napływu powietrza znad Słowacji powietrze zostaje wybite do góry i mocno osuszone, co powoduje znaczny spadek wilgotności powietrza między innymi w powiecie krośnieńskim. Drugą przyczyną, szczególnie ważną przy burzach i komórkach konwekcyjnych jest powstawanie rotorów, czyli potężnych wirów powietrznych utworzonych przez zaburzony przepływ przez górzysty teren.

Przyjmijmy sytuację, że burza nadciąga ze Słowacji (każdy z nas pamięta na pewno te gigantyczne układy MCS, które jeszcze kilka lat temu regularnie nas odwiedzały w sezonie burzowym) i natrafia pierwsze na góry, które zaburzają mocno jej strukturę, a następnie już w rejonie Krosna na rotory, które dosłownie mieszają całą burzą. Sytuacja ma wtedy trzy warianty, albo komórka sobie poradzi i przejdzie praktycznie bez osłabnięcia (bardzo rzadko, dawniej często), albo osłabnie i „zregeneruje” się między Krosnem a Rzeszowem (często, choć ostatnio również rzadko), lub w ostatnim wariancie całkowicie wygaśnie, a w Krośnie będzie tylko deszcz (bardzo często, dawniej rzadko). A więc burza idąca od południa ma ciężką drogę do przebycia i równie ciężko jest przewidzieć jej starcie z naszą naturalną barierą.

Nieco lepiej sytuacja wygląda, jeśli burza idzie od zachodu, jest to najlepszy możliwy kierunek dla komórek burzowych chcących dojść do naszego powiatu. Pasma górskie ułożone liniowo wschód-zachód nie stwarzają żadnej bariery dla burzy, a wiejący wtedy wiatr z zachodu nie opływa gór w sposób, który mógłby osuszyć powietrze, spowodować turbulencje lub rotory. Najgroźniejsze komórki burzowe i superkomórki jakie pamiętamy (jako redakcja) napływały właśnie z zachodu. W roku 2012 przez Turaszówkę przetoczył się silny prąd zstępujący, który powalił kilkanaście dużych i kilkadziesiąt małych drzew. W 2013 roku chmury stropowe i krok od zejścia trąby powietrznej w rejonie Potoka. W 2015 roku również mało brakło do powstania trąby powietrznej, widoczna była wtedy mocna rotacja chmury stropowej.

Prognoza burzowa…

Teraz zajmijmy się prognozowaniem burz w praktyczny sposób. Do dyspozycji mamy modele numeryczne, ewentualnie aktualne skany radarowe, zdjęcia satelitarne oraz ogólne prognozy europejskich serwisów prognozujących burze, na których możemy potwierdzić nasze przypuszczenia.

Patrząc na prognozę pogody w telewizji widzimy gdzieś tam Rzeszów, a przy nim ciemną chmurę z piorunem oraz komentarz prezentera/prezenterki, że na południu jutro możliwe burze. Jest to bardzo ogólne stwierdzenie dotyczące trzech województw, jaki więc mają wtedy margines błędu? Znikomy, bo na pewno gdzieś tam na południu wyskoczy jakaś burza (przykładowo w Krakowie) i wtedy prognoza ma 100% sprawdzalności w ich statystykach, ale no właśnie tylko w ich statystykach, bo jeśli zapytamy mieszkańców Rzeszowa lub Krosna, to powiedzą, że nawet na horyzoncie burzy nie widzieli i ta prognoza jest nic nie warta.

Jeśli chodzi o nasze prognozy są to ostrzeżenia o możliwości wystąpienia w powiecie krośnieńskim zagrożenia. Nie ma takiej technologii, takich komputerów i takich umysłów, które przewidziałyby, że dokładnie w Krośnie o godzinie 16:30 wystąpi burza i spadnie grad wielkości 3 cm. Kilka lat temu, gdy szalały MCS-y znad Węgier i Słowacji można było przewidzieć w niemal 100%, że burza wystąpi również u nas, niestety klimat się zmienił i MCS-y już się nie pojawiają. Na chwilę obecną można mówić o warunkach sprzyjających rozwojowi burz np. w obszarze górskim lub w jakiejś części województwa podkarpackiego, jednak dokładne oszacowanie miejsca jej rozwoju, długości jej trwania jest bardzo trudne do trafienia.

Znajdują się osoby, które mocno krytykują nie sprawdzające się ostrzeżenia, ale pamiętajmy, że ostrzeżenie wydaje się wtedy, gdy w danym regionie występują dogodne warunki do rozwoju burz. Przypomina to sytuację naładowanego karabinu (dość często sytuacja taka występuje w Stanach Zjednoczonych), który potrzebuje impulsu by wystrzelić, dlatego burza pomimo dogodnych warunków nie musi wcale wystąpić w naszym regionie, gdyż jest zjawiskiem miejscowym. Pamiętajmy również że są to prognozy, nie proroctwo, a więc zawsze mamy jakiś margines błędu, czasami mniejszy czasami większy.

Misją Meteo Krosno jest przede wszystkim ostrzeganie mieszkańców powiatu krośnieńskiego i powiatów okolicznych o niebezpieczeństwach związanych z pogodą w postaci ostrzeżeń oraz drugorzędnie w celach informacyjnych (Meteo Info, ciekawostki astronomiczne, itd).